Verslag
AVA_Net Symposium 2017:
De audiovisuele samenleving
verslag door: Maja van Eijndthoven
Op vrijdag 19 mei kwamen professionals uit de AV-sector bijeen voor hét Nederlandse netwerkevent, het AVA_Net Symposium 2017. Deze keer werden verschillende perspectieven op de audiovisuele samenleving gepresenteerd en was er de mogelijkheid voor een onderonsje met één van de AVA_Net Experts. Lees hieronder het verslag van de dag.
Dagvoorzitter Vincent Robijn had de best denkbare binnenkomer voor het publiek: een kattenfilmpje. Door laagdrempelige voorbeelden liet hij zijn hoe audiovisueel materiaal overal in onze samenleving aanwezig is en meer is dan vermaak alleen. Dashcams zijn in Rusland bijvoorbeeld een belangrijk registratiemiddel met betrekking tot auto-ongelukken en verzekeringen, maar leggen tegelijkertijd veel meer vast dan alleen dat. Door de alomtegenwoordigheid van AV kunnen we dingen vastleggen die toevallig gebeuren en die we anders niet vastgelegd zouden hebben.
Nog wat beduusd door de bellende katten nam Tom De Smet (Hoofd Archief Beeld & Geluid) vervolgens kort het woord om iedereen welkom te heten. Hij kondigde aan dat Beeld & Geluid onlangs is samengegaan met het Persmuseum. Door deze fusie wordt er een journalistieke component aan het instituut toegevoegd.
Harry Romijn (voorzitter AVA_Net) presenteerde het verbluffende feit dat er jaarlijks ruim 2010 miljoen uur aan audiovisueel materiaal wordt geüpload op het internet. De uitdaging ligt daarbij niet zozeer in de omvang maar vooral in de verschillende technische specificaties, die maken dat er voor audiovisuele archivering geen one-size-fits all oplossing is. Kennisdeling en samenwerking blijven daarom het speerpunt van AVA_Net. In dat licht is ook de website vernieuwd (www.ava-net.nl) waarop men op kennisthema, in de kennisbank en naar Experts kan zoeken.
Smartphones in actie
De eerste keynote werd gegeven door Yvonne Ng van mensenrechtenorganisatie WITNESS. In 1992 richtte Peter Gabriel deze organisatie op om mensen te stimuleren zoveel mogelijk verborgen mishandelingen te filmen. Gewone burgers worden met behulp van audiovisueel opnamemateriaal gemobiliseerd tot burgerjournalisten met het idee dat het in beeld brengen van deze wantoestanden de situatie op den duur zal verbeteren. Ter afsluiting werden er een aantal kritische vragen neergelegd bij de aanwezigen. Hoe moeten archieven omgaan met deze registraties van wantoestanden en belangrijke historische gebeurtenissen door gewone burgers? Voor de meeste van deze registraties geldt namelijk dat de activisten zelf weinig prioriteit geven aan het archiveren. Moeten archiefinstellingen dit doen? Of moeten zij neutraal blijven? En hoe zit het wanneer deze video’s live zijn gestreamd of privé gedeeld?
Het plenaire ochtendprogramma werd afgesloten met een audiovisuele ervaring. Steye Ham van Smarthphone Orchestra nodigde iedereen uit om met zijn mobiel naar een website te gaan. Ieder apparaat kreeg een willekeurige partij aangeboden en een smartphoneorkest ontstond. Alle deelnemers werden onderdeel van een immens orkest waarbij, door middel van het apparaat dat zo “funest” is voor onze gemeenschappelijke beleving, men weer oog en oor heeft voor elkaar, aldus Ham. En inderdaad, het is lang stil en donker in de grote zaal, terwijl de mobieltjes een symfonie van moderne geluiden ten gehore brengen.
Groepsdiscussies en videotulen
De middag werd gevuld door een ruime keuze aan parallelsessies. Zelf sloot ik allereerst aan bij het kenniscafé over de audiovisualisering van de erfgoedsector. Maurits van der Graaf van Pleiade nam ons mee in een zelfreflexieve tocht over de kloof tussen de audiovisaliserende samenleving en de erfgoedsector. Aan de hand van het Trendmonitor onderzoek concludeert hij dat audiovisueel materiaal door veel erfgoedsectoren als een bijzaak wordt gezien, maar wel een belangrijke. Hij stelde vragen als ‘Is jouw instituut voldoende geëquipeerd voor het beheren van het erfgoed van de audiovisuele samenleving?’ Ben jij hier als erfgoedprofessional voldoende geëquipeerd voor? De Graaf benadrukte dat de erfgoedsector actiever moet inzetten op het audiovisueel materiaal. Als voorbeeld noemt hij dat dit verslag eigenlijk ook een video, of nog liever een vlog, had moeten zijn. Ik ben het roerend met hem eens en heb dit ook geopperd, maar dit idee werd helaas niet met enthousiasme ontvangen. Dit laat zien hoe audiovisueel nog veel terrein te winnen heeft!
Na de pauze schoof ik aan bij een sessie over de archivering van raadsinformatie via videotulen. Annelies Cordes (Beeld & Geluid), Antal Posthumus, Annemieke Sindorf (NA) en Anje van der Lek (Archief Alkmaar) presenteerden alle verschillende uitdagingen en puzzelstukjes over de archivering van videotulen. Het archiveren van de vergaderingen van de Tweede Kamer wordt vooral bemoeilijkt vanuit de contractuele/juridische kant. Het Nationaal Archief heeft de taak de woordelijke verslagen van de Tweede Kamer te archiveren. Omdat zij niet de kennis heeft het audiovisueel materiaal te archiveren is de hulp van Beeld & Geluid ingeroepen. Idealiter wil men dat deze woordelijke en audiovisuele verslagen in relatie tot elkaar worden gearchiveerd en gepubliceerd. Het Nationaal Archief en Beeld & Geluid werken echter nog maar net samen, het partnerschap moet nog vorm krijgen. Daarnaast stelt de archiefwet dat het audiovisuele archiefmateriaal van de Tweede Kamer niet bij Beeld & Geluid mag liggen. Een complexe, maar naar verwachting zeer effectieve samenwerking is het gevolg van deze vraag naar archivering van videotulen.
Tot slot plaatste Bart van der Sloot (Tilburg Institute for Law, Technology and Society) een kritische noot bij onze drang tot archiveren en openbaar ontsluiten. Wanneer we niet stilstaan bij de juridische kant van privacyschending kunnen de boetes hoog oplopen. Dus ook in naam van de wetenschap moet er goed nagedacht worden over de bescherming van persoonsgegevens. Al met al toch een sombere afsluitende noot voor de betrokkenen. Zeker ook wanneer webarchivering en sociale media op de agenda staan heeft het audiovisuele netwerk nog genoeg stof tot nadenken.
Meer informatie
De audiovisuele samenleving
AV heeft een betekenisvolle positie gekregen op plaatsen waar voorheen nog weinig aandacht vereist was voor de archivering hiervan. Hoe gaan wij als AV-archiefinstellingen om met nieuwe bronnen van audiovisueel (erf)goed, die overal om ons heen ontstaan? Moet al het materiaal voor de toekomst worden veiliggesteld? En zo ja, hoe behouden en ontsluiten we dit materiaal?
Ochtendprogramma | 10:00-11:30
Welkomstwoord
Vincent Robijn (dagvoorzitter), Tom De Smet (Beeld & Geluid), Harry Romijn (voorzitter AVA_Net)
10:00-10:15 | Theaterzaal 1
Ontmoet het netwerk
Vincent Robijn
10:15-10:30 | Theaterzaal 1
Keynote: Mensenrechten video en de audiovisuele samenleving
Yvonne Ng (WITNESS)
10:30-11:30 | Theaterzaal 1
Mensenrechtenorganisatie WITNESS zet zich in om activisten te helpen bij het maken en gebruiken van videobeelden als bewijsmateriaal van misstanden tegen de menselijkheid. Met alleen opnemen ben je er echter nog niet. Hoe zorgen de activisten ervoor dat hun materiaal niet door kwaadwillenden wordt vernietigd? WITNESS biedt training en ondersteuning bij het bewaren en archiveren van deze video's. Deze keynote belicht de nieuwe uitdagingen die de audiovisuele samenleving met zich mee brengt in het beschermen van mensenrechten, en de rol die culturele erfgoedinstellingen daar bij zouden kunnen spelen.
Voertaal: Engels.
Download: presentatie van Yvonne Ng
Audiovisuele experience
11:00-11:30 | Theaterzaal 1
Pauze en randprogramma | 11:30-12:00
Er is een randprogramma met de AVA_Net Experts, een Tech Helpdesk, diverse installaties en rondleidingen. Zie het randprogramma tab voor meer informatie over het randprogramma.
Lightning talks | 12:00-12:45
Gert Plas (RHC Groninger Archieven / GAVA)
12:00-12:15 | Theaterzaal 1
Popcultuur is de belangrijkste identiteitsbepaler van de 20ste eeuw, maar tegelijkertijd erg vluchtig. Poparchief Groningen is al ruim 10 jaar bezig de Groningse popcultuur in al zijn verscheidenheid te behouden voor de toekomst. Van foto tot video, van plakboek tot poster: bij het Poparchief krijgt het de aandacht die het verdient!
Frédérique Urlings (Stichting Heineken Collection)
12:15-12:30 | Theaterzaal 1
Het AV-archief van Heineken spreekt al snel tot de verbeelding. Er komen veel verzoeken voor hergebruik binnen, zowel van de onderneming zelf, als van buitenaf. Hoe gaat het archief daarmee om en wat zit er nou eigenlijk in die collectie?
Rinske Hordijk (ARTtube)
12:30-12:45 | Theaterzaal 1
Met ARTtube Connect ontwikkelden ARTtube en Beeld & Geluid een tool voor het verrijken van video's met extra informatie en archiefbronnen. Om het potentieel hiervan te demonstreren, creëerde ARTtube een vijfdelige videoserie over 'Iconische tentoonstellingen van de 20ste eeuw'. Een spannende en verrassende reis door de rijke collecties van verschillende culturele erfgoedcollecties, belicht door kunstkenners en kunstenaars als Carel Blotkamp, Sanneke Huisman en Zoro Feigl. Het unieke audiovisuele beeldmateriaal dat door de redactie in de archieven werd ontdekt, is nu toegankelijk voor een groot publiek in een verrijkte videospeler op ARTube.nl.
Lunchpauze en randprogramma | 12:45-13:45
Er is een randprogramma met de AVA_Net Experts, een Tech Helpdesk, diverse installaties en rondleidingen. Zie het randprogramma tab voor meer informatie.
Parallelsessies deel 1 | 13:45-14:45
Emile de Maat (Justitiële Informatiedienst)
13:45-14:45 | Theaterzaal 2
Het afgelopen jaar heeft de Justitiële Informatiedienst nagedacht over hoe het preserveringsbeleid voor het Centraal Digitaal Depot (CDD+) kan worden uitgebreid zodat naast tekstdocumenten ook audio en video goed gepreserveerd kunnen worden. Dat preserveringsbeleid is gebaseerd op de conversie van bestanden naar een duurzaam bestandsformaat. In deze presentatie wordt de zoektocht naar geschikte bestandsformaten voor audio en video besproken – en de wijze waarop gaandeweg werd afgeweken van de werkwijze voor tekstdocumenten.
Download:
presentatie van Emile de Maat
Simone Schroff (IViR)
13:45-14:45 | BenG Lab 2
Het auteursrecht vormt vaak een welbekend obstakel bij het vrijelijk online beschikbaar stellen van gedigitaliseerd archiefmateriaal. In navolging van het inmiddels afgeronde digitaliseringsproject Beelden voor de Toekomst bracht het Instituut voor Informatierecht (IViR, Universiteit van Amsterdam) de juridische en praktische problemen in kaart die een belemmering vormen voor online beschikbaarstelling van de grote hoeveelheid gedigitaliseerd materiaal aan het brede publiek. Het onderzoek From Digitization to Dissemination, When Can We Watch? biedt een nieuwe methode om de auteursrechtenproblematiek aan te pakken: door historische ontwikkelingen in de wetgeving te combineren met data-analyse over de collectie, kunnen geïnformeerde generalisaties over de relevante rechthebbenden voor deelcollecties worden gedaan. Deze generalisaties bieden collectiehouders een handvat om een strategische keuze te maken over welke collectieonderdelen wel/niet realistisch online beschikbaar gesteld kunnen worden, met toestemming van de relevante rechthebbenden. Dit in tegenstelling tot een traject waarbij per werk rechthebbenden worden geïdentificeerd en toestemming wordt verkregen. Dr. Simone Schroff ligt de werkwijze en bevindingen van het onderzoeksproject t.a.v. de omroepcollectie van Beeld & Geluid toe en vertelt welke voordelen deze methode voor andere archieven kan bieden.
Voertaal: Engels
Download: presentatie van Simone Schroff
Maurits van der Graaf (Pleiade)
13:45-14:45 | BenG Lab 1
De samenleving audiovisualiseert: blogs worden vlogs, notulen worden videotulen enzovoorts. Maar audiovisualiseert de Erfgoedsector wel voldoende mee? In dit kenniscafé worden bezoekers in kleinere groepen aan het denken en discussiëren gezet en delen zij hun ervaringen. De groepjes discussiëren over de centrale vraag: “is jouw instituut voldoende geëquipeerd voor het beheer van het erfgoed van de audiovisuele samenleving? En ben jij als erfgoedprofessional hiervoor voldoende geëquipeerd?” Het gaat om de toekomst van het vakgebied. Hoe kunnen we ondervangen dat er een kloof ontstaat tussen de audiovisuele samenleving en het werkveld van de erfgoedprofessional?
Bert Lemmens (PACKED), Erwin Verbruggen (Beeld & Geluid)
13:45-14:45 | Studio 2
In deze sessie gaan we aan de slag met de open source conformance en policy checker applicatie MediaConch. Bert Lemmens (PACKED) en Erwin Verbruggen (Beeld & Geluid) gaan in op de eigenschappen en impact van open source formaten voor audiovisuele collecties en het standaardiseren van video-codec FFV1 en containerformaat Matroska (MKV). Daarna kijken we naar manieren waarop MediaConchX bij een instroom- of migratieproces kan worden ingezet om te kijken of de bestanden voldoen aan de standaardcriteria en aan het formaatbeleid van de organisatie.
N.B. max 15 deelnemers
Pauze en randprogramma | 14:45-15:15
Er is een randprogramma met de AVA_Net Experts, een Tech Helpdesk, diverse installaties en rondleidingen. Zie het randprogramma tab voor meer informatie.
Parallelsessies deel 2 | 15:15-16:15
Annelies Cordes (Beeld & Geluid), Antal Posthumus, Annemieke Sindorf (Nationaal Archief), Anje van der Lek (Regionaal Archief Alkmaar)
15:15-16:15 | Theaterzaal 2
Raadsvergaderingen van (de)centrale overheden worden steeds vaker als videotulen opgenomen en openbaar gemaakt. Deze overgang van de klassieke papierenstroom naar AV-verslagen heeft echter nogal wat voeten in de aarde. Want is het formaat waarin de videotulen aan de burger beschikbaar worden gesteld wel geschikt voor duurzame opslag, en hoe laten we AV succesvol in het e-depot instromen? In deze sessie worden (voorlopige) resultaten gepresenteerd uit twee pilotprojecten waarin de archivering van videotulen wordt onderzocht:
In samenwerking met het Noord-Hollands Archief onderzoekt het Regionaal Archief Alkmaar hoe de complexe informatiebestanden van videotulen in de juiste samenhang aan het e-depot moeten worden aangeleverd.
Ook van vergaderingen van de Tweede Kamer worden videotulen gemaakt. In nauwe samenwerking met Beeld & Geluid werkt het Nationaal Archief aan de juiste wijze van opslag van dit AV-materiaal. De kennis die in deze pilot wordt opgedaan over workflows en metadatamodellen is ook waardevol voor decentrale overheden die worstelen met videotulen.
Download presentaties: Tweede Kamer en Regionaal Archief Alkmaar
Erwin Verbruggen, Jesse de Vos (Beeld & Geluid)
15:15-16:15 | BenG Lab 2
Webarchivering begint een steeds groter onderdeel uit te maken van de dagelijkse activiteiten van archieven. Als audiovisuele archieven zijn we met name geïnteresseerd in websites die dominante audiovisuele eigenschappen hebben, denk aan embedded video’s e.d. Waar websites echter gebruik maken van de specifieke interactieve functionaliteit die digitale netwerktechnologie mogelijk maakt (Flash, Javascript, API’s) worden websites met audiovisuele content echter steeds complexer om te archiveren. De interactieve documentaire is bij uitstek een domein waarin we deze functionaliteiten terugzien.
In deze break-out sessie behandelen we de mogelijkheden die al bestaan voor het archiveren van interactieve verhalen op het web en welke hindernissen nog genomen dienen te worden in dit domein.
Lees ook het blog Interactieve documentaires voor de eeuwigheid door Erwin Verbruggen.
Marcus Cohen (DEN), Henrik Lillin (Beeld & Geluid/Nationale Opera & Ballet)
13:45-14:45 | BenG Lab 1
Net als erfgoedinstellingen hebben cultuurproducerende instellingen, zoals gezelschappen in de podiumkunsten, uitvoerige archieven met audiovisuele materialen, waaronder registraties van uitvoeringen. Ook hier ligt de uitdaging om deze AV-materialen digitaal duurzaam te produceren, beheren en te bewaren. Snelle toegang tot AV-materialen tijdens voorbereiding en productieproces van voorstellingen blijkt van groot belang. Maar hoe organiseer je dit? Erfgoedinstellingen zijn voortdurend bezig om op een vernieuwende manier hun informatie te ontsluiten en te presenteren. Onder cultuurmakers groeit de behoefte aan ondersteuning op het gebied van digitalisering, niet alleen wat betreft de praktische uitvoering, maar ook wat betreft de ontwikkeling van beleid, langetermijnvisie en samenwerking met de erfgoedsector. Samenwerking in de keten, met andere cultuurmakers en archiefinstellingen, kan deze processen vergemakkelijken. In dit Kenniscafé gaan deelnemers in kleinere groepen in discussie over de AV-archivering bij cultuurmakers. Wat kunnen wij doen om het audiovisuele erfgoed van cultuurmakers voor de toekomst te behouden? Welke innovaties zijn nodig bij cultuurmakers om het audiovisuele archief beschikbaar te maken en voor een breed publiek op een aansprekende manier toegankelijk?
Marcel Duin (Q42)
13:45-14:45 | Studio 2
Samen met de NTR en Fabrique ontwikkelde Q42 de interactieve documentaire rond de triptiek De Tuin Der Lusten van Jheronimus Bosch. De documentaire biedt de bezoeker de mogelijkheid om tot in de kleinste details in te zoomen op het beroemde drieluik van de middeleeuwse kunstschilder. De bezoeker kan vrij door het schilderij navigeren om zelf de verhalen achter de taferelen te ontdekken, of de audiovisuele rondleiding volgen. Voor kinderen is er een Klokhuis-tour door het schilderij en er is ook een Engelstalige versie.
De interactieve documentaire heeft de Webby Award Publieksprijs 2017 in de categorie Art gewonnen. Eerder won de interactieve documentaire een zilveren SpinAward, een gouden European Design Award, de UN World Summit Mobile Award en een gouden Cross Media Award.
Namiddagprogramma | 16:15-17:30
Keynote: Privacy vs archiveren: hoe wenselijk en rechtmatig is openbaarmaking?
Bart van der Sloot (Tilburg Institute for Law, Technology, and Society)
16:15-16:35 | Theaterzaal 1
Steeds meer informatie wordt in beeld, geluid of tekst geregistreerd en opgeslagen. De trend is om deze informatie vervolgens openbaar te maken en voor hergebruik beschikbaar te stellen. Dit vergroot transparantie en maakt nieuwe toepassingen mogelijk, maar heeft ook een keerzijde: een inperking op de privacy van burgers en van het recht op gegevensbescherming. Er is veel nieuwe wetgeving op dit vlak, zoals de Wet hergebruik overheidsinformatie en de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Hieruit ontstaat een complex beeld van wat wel en niet mag. Het is in ieder geval duidelijk dat boetes enorm kunnen oplopen. Deze keynote behandelt het spanningsveld tussen openheid en geslotenheid, de juridische voetangels en klemmen. Is het maatschappelijk wenselijk om steeds meer informatie te registreren, te openbaren en ter beschikking te stellen?
Download:
presentatie Bart van der Sloot
Afsluiting
Vincent Robijn
16:35-16:45 | Theaterzaal 1
Borrel
16:45-17:30
Ontmoet de AVA_Net Experts
Ontmoet de AVA_Net Experts
11.30-12:00 | 13:15 -13:45 | 14:45-15:15
Op het symposium worden de AVA_Net Experts gepresenteerd: een netwerk van ruim 30 professionals die werkzaam zijn bij AV-beherende instellingen en als lokaal/regionaal aanspreekpunt en ‘kennishub’ hun expertise gaan delen. Tijdens de pauzes van het symposium bieden we u de gelegenheid om kennis met hen te maken. U kunt kennis uitwisselen, met hen praten over mogelijke samenwerkingen of bijvoorbeeld praktische vragen stellen in korte gesprekjes.
- Tamara van Zwol
Erfgoedhuis Zuid-Holland
Expertisegebieden: gebruikers, presentatie
- Catherine Cormon
EYE Filmmuseum
Expertisegebieden: preservering, collectie
- Map Huiskamp
Gelders Archief/AVAG
Expertisegebieden: digitalisering, restauratie, preservering, metadata, gebruikers, toegang, collectie, presentatie
- Lloyd Davies
Het Utrechts Archief
Expertisegebieden: digitalisering, restauratie, presentatie
- Suzan Crommelin
Stadsarchief Amsterdam
Expertisegebieden: metadata, toegang, collectie
- René Duursma
Groninger Archieven/GAVA
Expertisegebieden: digitalisering, preservering, metadata, gebruikers, toegang, collectie, presentatie
- Maarten Brinkerink
Beeld & Geluid
Expertisegebieden: gebruikers, toegang, presentatie
- Jurjen Enzing
Fries Film Archief
Expertisegebieden: digitalisering, collectie, gebruikers, metadata, presentatie, preservering, restauratie, toegang
- Frank Roumen
EYE Filmmuseum
Expertisegebieden: digitalisering, restauratie, preservering, metadata, gebruikers, toegang, collectie, presentatie
- Hans Wevers
AVC Vrije Universiteit
Expertisegebieden: digitalisering
- Gert Plas
Groninger Archieven/GAVA
Expertisegebieden: digitalisering, metadata, toegang, collectie
- Arnoud Goos
Beeld & Geluid
Expertisegebieden: digitalisering
- Roland de Jong
Historisch Centrum Overijssel
Expertisegebieden: digitalisering, preservering, metadata, gebruikers, toegang, collectie, presentatie
- Jaap Tuyp
Universiteit van Amsterdam
Expertisegebieden: digitalisering
Tech Helpdesk
Bert Lemmens, Emanuel Lorrain (PACKED), Annike Kross (EYE Filmmuseum), Tonnie van Els (Beeld & Geluid)
11.30-12:00 | 12:45 -13:45 | 14:45-15:15
Bij de Tech Helpdesk kunt u terecht voor alle concrete en technische vragen vanuit uw dagelijkse werk. Doorgewinterde professionals van PACKED, EYE Filmmuseum en Beeld & Geluid staan klaar om u te voorzien van antwoorden, tips en oplossingen. De Tech Helpdesk is geopend tijdens de koffie- en lunchpauzes.
installaties/demo-opstellingen
Open Media Art: 0800-SUNSETS - Anna Klevan
doorlopend
Naar aanleiding van een vondst in het geluidsarchief onderzocht Anna Klevan andere manieren van het vastleggen van een visueel cliché: de zonsondergang. Door een foto te maken kunnen we onze getuigenis makkelijk en snel delen: ‘ik was hier, ik zag dit’. Door de oneindige stroom aan zonsondergangfoto’s vroeg Anna zich af: Wat als we ons uitzicht op de zonsondergang delen door woorden en onze stem te gebruiken in plaats van megapixels?
Open Media Art: What images have you seen so far? - Elki Boerdam
doorlopend
What images have you seen so far? is door Elki Boerdam samengesteld uit twee archieven: die van Beeld & Geluid en die van YouTube. Door de beelden uit hun oorspronkelijke context te halen en te combineren met elkaar, ontstaat er een vorm van visuele rijm, wat je de mogelijkheid geeft voor een nieuwe interpretatie. Op deze manier verandert het beeld van betekenis en ontstaat er een nieuw verhaal.
Open Media Art: Unfolded Cinematography - Bram Bogaerts, Robin Smits
(Superposition)
doorlopend
Tijdens het bestuderen van het archief van Beeld & Geluid, stuitte Superposition op een aantal films uit de jaren 30 waarbij de aanwezigheid van de camera de vastgelegde taferelen drastisch beïnvloedt. Ze besloten een tool te maken die de keuzes van de cameraman of -vrouw en de gebruikte technieken belichten. Unfolded Cinematography is een applicatie waarbij je op camerabeweging kunt zoeken door het archief. Je kunt met de tablet camerabewegingen imiteren. Het werk slaat hierdoor een brug tussen het moment waarop de video’s uit het archief zijn gefilmd en het hier en nu.
Open Media Art: Kies je herinnering - Tereza Ruller
doorlopend
Tijdens een Nederlandse integratiecursus raakte de Tsjechische Tereza Ruller gefascineerd door het archief van Beeld & Geluid. Ze vond in het archief speciale momenten die persoonlijk zijn, maar ook verwijzen naar een nationale identiteit. In Kies je herinnering kun je je eigen herinneringen verbinden aan het collectieve mediageheugen van het archief. Op basis van je eigen keuzes komt er een video tot stand, opgebouwd uit het archief van Beeld & Geluid.
I Am Not Home Video - Bert Hana, Cassandra de Klerck, Thierry Pul
11:30 - 16:15
Regisseur en found footage-fanaat Bert Hana verzamelt al jaren homevideo’s en antwoordapparaten. I Am Not Home Video is een virtuele vertaling van een selectie antwoordapparaatberichten en één bijzondere videoband. In die video filmt iemand zijn huis. Het lijkt alsof deze persoon zijn huis vastlegt voor de toekomst. Ter gelegenheid van het tienjarig jubileum van IDFA DocLab ‘16 vertaalde Hana deze homevideo samen met VR-studio Purple Pill naar een 360-gradenwereld. Neem plaats in een virtuele terugblik op het einde van een tijdperk, en het begin van een nieuwe. Als een archeoloog wijst Hana je op de komst van de allereerste eurobriefjes, de berechting van Miloševic en het instorten van de Twin Towers. Daarna ontvouwt het gefilmde huis zich driedimensionaal om je heen, in typische VHS-kleuren. Voor je staat een antwoordapparaat op tafel. Misschien bekruipt je tegelijk een gevoel van ongemak en nieuwsgierigheid. Zijn deze berichten wel voor jou bedoeld?
Rondleidingen
Rondleiding "AV-instroom-route"
13:15-13:45 | 13:45-14:15
Tijdens deze optionele rondleiding krijgt u een kijkje in de keuken van Beeld & Geluid. Medewerkers van de afdeling Instroom staan klaar om stap voor stap te vertellen welk traject het AV-materiaal doorloopt om in het digitale archief te belanden.
Rondleiding "depots & objecten"
13:45-14:45 | 15:15-16:15
Behalve het uitgebreide AV-archief beheert Beeld & Geluid ook een aanzienlijke collectie objecten uit de media- en omroephistorie, van oude radiotoestellen tot uitzendapparatuur en decorstukken. Tijdens deze optionele rondleiding gaat u ondergronds om te ontdekken wat er zich zoal in depots bevindt.
Marcus Cohen
DEN
Marcus Cohen werkt sinds november 2016 voor DEN. Als zelfstandige heeft hij diverse onderzoeken uitgevoerd in het culturele veld en adviezen verleend over digitale strategieontwikkeling. Eerder was Marcus Cohen beleidsmedewerker Innovatie, Informatie & Onderzoek bij de NAPK en manager ICT voor het Nederlands Uitburo. Binnen DEN houdt Marcus zich bezig met de ontwikkeling van de nog te lanceren website digitalecultuur.nl waar ook cultuurproducerende instellingen informatie kunnen vinden over duurzame digitalisering van cultureel erfgoed. Als bouwkundig ingenieur (TU-Delft) benadert Marcus samenwerking als een ontwerpopdracht: er moet wel iets praktisch gebouwd gaan worden.
Annelies Cordes
Beeld & Geluid
Als Coördinator Instroom is Annelies verantwoordelijk voor de juiste aanlevering en instroom van digitale bestanden, inclusief metadata, in het digitale archief (TDR) van Beeld & Geluid. Hierdoor heeft ze dagelijks te maken met het digitaliseren van diverse soorten analoog materiaal, verschillende digitale formaten en content management. Daarnaast is Annelies vanuit de afdeling Instroom, betrokken bij het thema Duurzaam Archief en werkt ze mee aan het pilot project over de uitplaatsing van AV-materiaal van de Tweede Kamer.
Maurits van der Graaf
Pleiade Management & Consultancy
Maurits van der Graaf voert uiteenlopende onderzoek- en adviesopdrachten uit in de informatievoorziening, wetenschap, onderwijs en in de culturele sector. Ten behoeve van Beeld & Geluid deed hij enkele onderzoeken m.b.t. Academia en voerde hij het onderzoek uit voor de TrendMonitor 2016.
Rinske Hordijk
ARTtube
Rinske Hordijk is directeur van ARTtube: het online videoplatform over kunst en design van ruim 30 Nederlandse en Belgische musea. Rinske studeerde Kunstgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen met als specialisme hedendaagse film- en videokunst. Na haar opleiding specialiseerde zij zich bij organisaties als V2_, Digital Playground en Waag Society als programmaleider en conceptontwikkelaar op het gebied van educatie, kunst en media. Sinds 2014 is zij werkzaam bij ARTtube, eerst als projectleider en sinds de verzelfstandiging van ARTtube per 1 december 2016 als directeur. Hier is ze verantwoordelijk voor het dagelijkse projectmanagement, strategie en beleid.
Annike Kross
EYE Filmmuseum
Annike volgde de opleiding Restoration of Moving Image and Photography aan de University of Applied Science in Berlijn, waar ze in 2006 cum laude afstudeerde. Sinds 2007 werkt ze als film restaurateur bij het EYE Film Instituut. Ze is gespecialiseerd in conservering van nitraat films en digitale restauratie en was zodoende verantwoordelijk voor de restauratie van diverse titels, waaronder J’ACCUSE (Abel Gance - FR, 1919), SHOES (Lois Weber - USA, 1916) en THE SPANISH DANCER (Herbert Brenon - USA, 1923). Sinds 2012 overziet ze de in-huis digitaliseringstrajecten van EYE.
Bert Lemmens
PACKED
Als medewerker van PACKED, het Vlaamse expertisecentrum voor digitaal erfgoed, is Bert Lemmens onder meer betrokken bij het Europese Preforma project en bij CEST. Bert heeft zowel een master in kunstgeschiedenis en conservering. Voorheen was hij als onderzoeker werkzaam bij de ArchiAfrika stichting en als registrar bij het Nederlands Architectuurinstituut.
Henrik Lillin
Beeld & Geluid / Nationale Opera en Ballet
Henrik Lillin heeft de bacheloropleiding Algemene Cultuurwetenschappen gedaan met een minor in Theaterwetenschappen. Daarna heeft hij de master Archiefwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam gevolgd. Sinds 2016 is hij werkzaam bij het Kennisloket van het Nederlandse Instituut van Beeld & Geluid waar hij zich voornamelijk bezighoudt met het bedrijfsarchief van Beeld & Geluid. Daarnaast is hij sinds 2016 verbonden aan Nationale Opera en Ballet als archivaris.
Emile de Maat
Justitiële Informatiedienst
Emile de Maat is Expert informatiehuishouding bij het Expertise en Dienstencentrum Digitale Archivering van de Justitiële Informatiedienst. Daar is hij verantwoordelijk voor het preserveringsbeleid van het Centraal Digitaal Depot, het elektronisch depot voor het ministerie van Veiligheid en Justitie. Hij houdt zich ook bezig met de vernieuwing van dit depot, en dan met name de inzet van kunstmatige intelligentie en taaltechnologie om de toegankelijkheid van het depot te verbeteren. Emile studeerde Technische Informatica en Toegepaste Communicatiewetenschap aan de Universiteit Twente en is gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam.
Yvonne Ng
WITNESS
Yvonne Ng is senior archivaris bij WITNESS, een internationale non-profit organisatie die training en ondersteuning biedt bij het gebruik van video om mensenrechten te verdedigen. Yvonne geeft regelmatig les over community-based video en digitale preservering, en ze is co-auteur van Activists’ Guide to Archiving Video. Dat boek won in 2014 de SAA Preservation Publication Award. Yvonne is lid van het XFR Collective en van de Community Archiving Workshop van de Association of Moving Image Archivists. Ze heeft een MA Moving Image Archiving and Preservation van de New York University en werkt momenteel vanuit Tsjechië.
Gert Plas
RHC Groninger Archieven / GAVA
Gert Plas is werkzaam bij RHC Groninger Archieven / GAVA (Gronings AudioVisueel Archief) als algemeen medewerker, waarbij hij zowel betrokken is bij digitalisering van video/film, ontsluiting van de collectie als de administratie behorend bij de verwerking van aanwinsten of licentiëring van AV-materiaal. Dat geldt ook voor zijn werk als coördinator Poparchief Groningen. Invoer in databasesysteem MAIS-Flexis (zowel Beschrijving als Logistiek Beheer) behoort eveneens tot zijn dagelijkse werkzaamheden.
Vincent Robijn
Archief Eemland
Vincent Robijn is sinds 2014 gemeentearchivaris bij Archief Eemland in Amersfoort. Daarvoor was hij onder meer hoofd van de afdeling Collecties van het Stadsarchief Rotterdam. Vincent treedt regelmatig op als dagvoorzitter, presentator en discussieleider tijdens congressen en symposia binnen en buiten het archiefveld.
Harry Romijn
RHC Groninger Archieven / GAVA
Harry Romijn is adjunct-directeur van de RHC Groninger Archieven en conservator van het Gronings Audiovisueel Archief (GAVA). Na het afronden van zijn studie moderne geschiedenis in 1992 werd hij conservator van het GAVA, één van de eerste regionale audiovisuele archieven in Nederland. Hij is mede-oprichter en voorzitter van de Nederlandse Raad van Regionale Audiovisuele Archieven (NORAA) en voorzitter van de AVA_Net Domeinraad.
Simone Schroff
Instituut voor Informatierecht (UvA)
Dr. Simone Schroff is onderzoeker auteursrechten bij het Instituut voor Informatierecht (IViR) van de Universiteit van Amsterdam. Ze is gespecialiseerd in kwalitatieve, kwantitatieve en vergelijkende analyse van het auteursrecht, met een bijzondere aandacht voor het auteursrecht in digitale context en beleidsvorming rondom het auteursrecht. Momenteel werkt ze aan diverse projecten op het gebied van digitalisering en cultureel erfgoed. Sinds 2013 is Dr. Schroff verbonden aan het RCUK Centre for Copyright and New Business Models in the Creative Economy (CREATe).
Bart van der Sloot
Tilburg Institute for Law, Technology, and Society (Tilburg University)
Bart van der Sloot specialiseert zich op het gebied van Privacy en Big Data. Ook publiceert hij regelmatig over de aansprakelijkheid van internet intermediairs, gegevensbescherming en internetregulering. Hij heeft recht en filosofie gestudeerd in Nederland en Italië en heeft tevens met succes het Honoursprogramma van de Radboud Universiteit afgerond. Momenteel werkt hij als senior researcher bij het Tilburg Institute for Law, Technology, and Society van de Tilburg University. Bart is de general editor van het internationale privacy tijdschrift European Data Protection Law Review, de coördinator van het Amsterdam Platform for Privacy Research en deelnemer van het Privacy & Idenity Lab.
Tom de Smet
Beeld & Geluid
Tom De Smet is sinds 2010 Hoofd Archief van het Nederlands Insituut voor Beeld & Geluid. Hij heeft bij verschillende nationale en internationale organisaties gewerkt, waaronder Haghefilm in Amsterdam en het Pordenone Silent Film Festival in Italië. Tussen 2008 en 2010 was Tom projectleider van het grootschalige digitaliseringsprogramma Beelden voor de Toekomst. Momenteel is hij binnen Beeld & Geluid verantwoordelijk voor de instroom en optimalisatie van, en de toegang tot de AV-content van publieke omroepen en andere domeinen binnen de audiovisuele/creatieve sector. Tom is tevens voorzitter van een aantal adviesraden binnen het archief- en erfgoedveld in Nederland.
Frédérique Urlings
Stichting Heineken Collection
Frédérique studeerde Theater-, Film, en Televisiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht en Preservation & Presentation of the Moving Image aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna werkte ze voor het International Film Festival Rotterdam, EYE en het Instituut voor Beeld & Geluid. Sinds 2008 is ze ook werkzaam bij de Stichting Heineken Collection waar het historisch erfgoed van Heineken en aanverwante merken beheerd wordt. Frédérique is verantwoordelijk voor het audiovisuele deel van de collectie.
Erwin Verbruggen
Beeld & Geluid
Erwin Verbruggen werkt sinds 2009 bij Beeld & Geluid. Zijn masterstudie Preservation and Presentation of the Moving Image voltooide hij aan de UvA. Voor deze studie liep hij stage bij de mensenrechtenorganisatie WITNESS. Daarna werkte hij in de nitraatkluizen in Scheveningen en in Noorderhaeve in Hilversum, aan de catalogisering en voorbereiding van de vroegste filmcollecties en van de amateurfilmcollecties van Beeld & Geluid. Hij heeft toen het filmscanningtraject mee opgezet en een jaar gewerkt als scanning operator. In 2011 ging hij aan de slag bij de afdeling Research & Development (nu: Kennis & Innovatie), waar hij verschillende projecten rond gebruikersgedrag en toegankelijkheid onder zijn hoede nam.
Jesse de Vos
Beeld & Geluid
Jesse de Vos is onderzoeker nieuwe en interactieve media bij Beeld & Geluid. Na zijn studie Film- en Televisiewetenschappen aan de Universiteit Utrecht heeft hij als onderzoeker bij de VU gewerkt, waarbij hij zich bezighield met de mogelijkheden voor conservering van interactieve audio-visuele producties. Het afgelopen jaar werkte hij aan het door NWO gefinancierde onderzoek Game On, naar het duurzaam archiveren van videogames. Momenteel werkt hij aan de archivering van dynamische webcontent.
