Eind 2021 start het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) de website BrabantinBeelden.nl. We zetten oude films uit onze eigen collectie en een groeiend aantal andere Brabantse filmcollecties integraal online en gebruiken deze, samen met foto’s, in beeldverhalen. Het idee achter dat laatste is dat veel mensen wel geïnteresseerd zijn in hun eigen geschiedenis en daar graag (bewegende) beelden van bekijken, maar dat zij niet per se zitten te wachten op databases vol foto’s en films. Deze keuze levert extra bezoek en een ander, betrokken publiek met kennis én de bereidheid die te delen.
Ontdekkers en onderzoekers
Overigens zijn ook bij ons de verzamelbakken vol films en foto’s te vinden. Daarin kan de liefhebber, programmamaker of onderzoeker naar hartenlust grasduinen door de volledige collectie. Prominent op de site staan echter de verhalen. Hierin combineren we beeld (film en/of foto’s) om een verhaal uit onze geschiedenis te vertellen. Denk aan algemene onderwerpen, zoals ‘Maandag wasdag’ en lokale verhalen, zoals die over de Brabantse beha- en korsettenfabriek Iduna of een gebruik zoals het ‘rommelpotten’ op vastenavond. Onderwerpen voor de ontdekker, die de verhalen op de site of via de sociale media tegenkomt. Met de nadrukkelijke uitnodiging om eigen herinneringen te delen.
Kennis bij kijkers
Die oproep levert mooie reacties op en zorgt voor interactie, tussen ons en ons publiek, maar vooral tussen bezoekers – of in dit geval kijkers – onderling. Dat laatste levert verrassende inzichten en informatie op. Zeker van films en foto’s die al langere tijd in de depots liggen, weten wij soms niets. Zelf op onderzoek gaan, is goed; het is óók tijdrovend en juist van de alledaagse gebeurtenissen waar ons filmarchief met veel amateurfilms uit bestaat, is bar weinig meer te vinden.
Met die gedachte deelden we ook het volgende filmpje van een inzameling van oud papier in een verhaal. De beelden ademen Brabant in de jaren 50: kinderen met kort haar en opgetrokken kousen in autovrije straten, veel geestelijken en sigaren, steps en bokkenwagens. Het opschrift op het filmblikje met daarin de 16mm-film biedt nauwelijks informatie en ook van degene die het ooit binnenbracht, ontbreekt ieder spoor. We besluiten de film toch te digitaliseren en online te zetten, met de weinige gegevens die we wél kennen en een oproep om reacties. En die komen er.
Binnen de kortste keren weten we daardoor waar, wanneer en waarvan de beelden gemaakt zijn, en zelfs door wie, en wisselen bezoekers levendige herinneringen uit met elkaar en met ons. Zo wordt de film door hen bijvoorbeeld gedateerd op basis van de leeftijd van de gefilmde kinderen en schrijft ‘Ria’ dat ze met het inzamelen punten kreeg voor een reisje met de bus. Kennis van iets heel gewoons als het ophalen van oud papier vind je niet online of in de boeken, maar bij de mensen die erbij waren, zo blijkt.
Gedeeld verleden
Juist film leent zich goed voor deze manier van tonen en delen. De oudste films in onze collectie zijn een eeuw oud, de meeste nog jonger. Ze zijn levende geschiedenis. Mensen herkennen hun eigen verleden in de beelden en hebben in hun hoofd wat wij als beheerder niet kunnen weten. Onze site biedt hen een plek om dat verleden terug te zien, nodigt uit om herinneringen te delen en daardoor bij te dragen aan het vastleggen en verrijken van een gezamenlijk verleden.
