Een deel van de videocollectie van het Nederlands Dans Theater (NDT) is nu online beschikbaar via de diverse portals van Beeld & Geluid. Joost Poort van het NDT vertelt over de achtergrond van de collectie, het besluit om deze onder te brengen bij Beeld & Geluid en over de doelgroepen die de NDT hiermee bereikt.
“Het Nederlands Dans Theater is een van de meest toonaangevende hedendaagse dansgezelschappen ter wereld. Het is gehuisvest in Den Haag, maar het gezelschap treedt op voor een internationaal publiek van 150.000 bezoekers in Europa, Amerika, Azië en Australië.
Het gezelschap werd in 1959 opgericht door Benjamin Harkarvy, Aart Verstegen en Carel Birnie in samenwerking met achttien dansers van Het Nationale Ballet, toentertijd het Nederlands Ballet genoemd. Sinds de oprichting trachtte NDT zijn eigen weg te banen in het moderne dansveld. Glen Tetley en Hans van Manen hebben daarin prominent een avantgardistisch stempel gedrukt op het artistieke gezicht van NDT. Hun non-conformistische, vooruitstrevende producties zetten het gezelschap nationaal en internationaal op de kaart. Sindsdien heeft het topgezelschap een rijk repertoire opgebouwd, van ruim 600 balletten van meesterchoreografen Jiří Kylián en Hans van Manen, Sol León & Paul Lightfoot, Crystal Pite en Marco Goecke, Johan Inger, Medhi Walerski, Ohad Naharin, Alexander Ekman, Gabriela Carrizo, Franck Chartier, Hofesh Shechter, Edward Clug en Sharon Eyal & Gai Behar en vele anderen.”
Vergroten maatschappelijke waarde
“In 2018 startte NDT met een project voor de conservering – in de vorm van digitalisering – en ontsluiting van het erfgoed van het gezelschap. Bijdragen van Stichting Dioraphte en VandenEnde Foundation maakten het mogelijk om documentatiematerialen van het repertoire van de afgelopen zestig jaar, te weten 650 balletten, op nauwkeurige wijze te inventariseren, digitaliseren en tenslotte te ontsluiten voor het publiek. Hiermee is een lang bestaande wens van NDT in vervulling gegaan. NDT heeft zijn geschiedenis weten te preserveren en hiermee de maatschappelijke waarde van het erfgoed vergroot. Alle reden dus om in 2020 een vervolg aan het project te geven, waarbij NDT de stap wilde zetten naar de conservering en ontsluiting van alle beschikbare videoregistraties van de balletten die in de historie van NDT gemaakt zijn. Vanaf 1976 zijn alle balletten opgenomen op video en, gedurende de jaren negentig, gedigitaliseerd. Middels deze registraties kunnen balletten ook in de (verre) toekomst worden gereconstrueerd en hernomen.”
Extern bij Beeld & Geluid
“NDT hield tot de aanvang van dit project het video-archief op eigen servers, met een back-up bij het Haagse Gemeentearchief. Dat blijven we ook doen, maar daarnaast hebben we ervoor gekozen om een intelligente selectie van het archief extern onder te brengen. De keuze viel op Beeld & Geluid, omdat een instituut als Beeld & Geluid ervoor zorgdraagt dat de conservering ‘future proof’ is en het kan de ontwikkelingen van video-opslag beter borgen dan een individuele instelling met een video-archief. Ook in de zin van infrastructuur is Beeld & Geluid veel beter geoutilleerd, omdat zij het haar core business maakt een systeem te onderhouden waarbinnen de balletten van NDT geïndexeerd en makkelijk doorzoekbaar zijn. Aansluiting bij een dergelijk instituut heeft ten slotte ook als voordeel dat de data van verschillende instellingen en verschillende materialen aan elkaar gekoppeld worden. Denk bijvoorbeeld aan televisiematerialen van de omroepen over NDT, die ook in de zoekcatalogus DAAN zijn ondergebracht. Dit alles maakt dat de balletten van 60 jaar NDT-historie allemaal goed geborgd zijn voor de (verre) toekomst.”
Beschikbaar via diverse portals
“Van alle balletten waarvan registraties of opnamen beschikbaar zijn, beoogt NDT de registratie van de originele premièrevoorstelling en een latere voorstelling bij Beeld & Geluid onder te brengen. Het gaat in totaal om naar schatting 1.500 à 2.000 registraties en andere belanghebbende videomaterialen. De collectie wordt bij Beeld & Geluid primair ontsloten via de portals voor professionals en educatieve en wetenschappelijke instellingen. We hebben de ambitie om de collectie breder te ontsluiten voor publiek en onderzoeken nu de mogelijkheden hiertoe, maar de rechtenstructuur op de materialen is dermate complex dat dat meer voeten in de aarde heeft.”
Wil je meer weten over wat er zoal kwam kijken bij de instroom en de beschikbaarstelling van de videocollectie van het NDT in het archiefsysteem DAAN van Beeld & Geluid? Arnoud Goos, productmanager Archiefdiensten bij Beeld & Geluid vertelt erover tijdens het evenement ‘De sleutel van de schatkamer: open de deuren naar podiumkunstenerfgoed’ van Podiumkunst.net op 4 november 2021.
