Het Fries Film & Audio Archief (FFAA) heeft een bijzondere ontdekking gedaan die de geschiedenis van de Elfstedentocht van 1963 verandert. Lang werd gedacht dat Meike de Vlas de beste vrouw van deze tocht was, maar nieuw gevonden filmbeelden wijzen uit dat Annigje (Anny) van Dijk-Bajema waarschijnlijk de titel ‘koningin van de Elfstedentocht van ’63’ verdient.
De beelden, afkomstig uit een Polygoon-film met Engels commentaar, tonen een vrouw die afstempelt bij Franeker. Ze oogt sterk en fit, een opvallende prestatie gezien de omstandigheden van die barre tocht. Na onderzoek door FFAA-medewerker Syds Wiersma en Jessica Merkens, auteur van Op eigen houtje: De ongelooflijke verhalen van vrouwen in de Elfstedentocht (2023), blijkt het te gaan om Anny van Dijk. Haar dochter bevestigt dat haar moeder op de beelden staat. Anny ging samen met haar man bij Bartlehiem van het ijs vanwege de extreme kou en bevriezende moedermelk, maar was waarschijnlijk de vrouw die het verst kwam.
‘Mijn moeder schaatste de Elfstedentocht van 1963 samen met mijn vader. Ze was een geweldige schaatsster, mijn vader trouwens ook. En ze hadden de tocht zeker uitgereden, vertelden ze ons later, maar mijn moeder gaf nog borstvoeding aan mijn jongere zusje Pep. Op de Feinsumervaart werd de stuwing zo hevig dat ze bij Bartlehiem niet verder kon. Rond haar borst werd de onderkleding nat en de moedermelk begon al te bevriezen. Het werd pijnlijk, koud en gevaarlijk. Ze moest van het ijs af.
Anke van Dijk
Bekijk hieronder vanaf 8.20 het fragment waarin Anny zich bij de stempelpost meldt en lees er meer over in dit bericht van het FFAA.
